เพร็พ (PrEP) ย่อมาจาก Pre-Exposure Prophylaxis เป็นยาที่ใช้ในการป้องกันเชื้อเอชไอวี (HIV) ก่อนการสัมผัสเชื้อ โดยรับประทาน วันละ 1 เม็ด ทุกวัน ให้ตรงเวลา โดยผู้ที่สามารถทานเพร็พได้ คือผู้ที่มีผลเลือดเป็นลบเท่านั้น
เพร็พ (PrEP) เหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงติดเชื้อเอชไอวีสูง
- ชายที่มีเพศสัมพันธ์ชาย
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีเชื้อเอชไอวี
- ผู้ที่เปลี่ยนคู่นอนอยู่เป็นประจำ
- ผู้ที่ทำงานบริการทางเพศ
- ผู้ที่มารับ (PEP) อยู่เป็นประจำ
- ผู้ที่ใช้สารเสพย์ติดชนิดฉีด
เพร็พ (PrEP) ปัจจุบันนิยมอยู่ 2 แบบ สามารถเลือกวิธีที่เหมาะกับตัวเองได้ดังนี้
Daily PrEP : เพร็พแบบรายวัน
เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่สามารถวางแผนการมีเพศสัมพันธ์ได้ หรือมีความเสี่ยงสูงที่จะติดเชื้อเอชไอวีอยู่เป็นประจำ ขั้นตอนการกินไม่ซับซ้อน กินเพียงแค่วันละ 1 เม็ด เริ่มต้นกิน 7 วันก่อนมีเพศสัมพันธ์ ต้องกินเวลาเดิมทุกวัน
On Demand PrEP : เพร็พตามความต้องการ
เหมาะสำหรับคนที่วางแผนการมีเพศสัมพันธ์ได้ ขอแนะนำวิธีกิน PrEP ขั้นตอนการกินแบบ 2 : 1 : 1
- 2 เม็ดแรก ก่อนมีเพศสัมพันธ์ 2-24 ชั่วโมง
- 1 เม็ด หลังกินยาสองเม็ดแรก 24 ชั่วโมง
- 1 เม็ด หลังกินยาสองเม็ดแรก 48 ชั่วโมง
เพร็พ (PrEP) มีผลข้างเคียงหรือไม่ ?
เพร็พ (PrEP) มีผลข้างเคียงแต่พบน้อยมาก ผลข้างเคียงที่อาจพบได้ คือ เวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะหายไปเองในเวลา 1 – 2 สัปดาห์ หากอาการยังไม่ดีขึ้น หรือมีความรุนแรงควรรีบพบแพทย์ทันที
ต้องกินเพร็พ (PrEP)ไปนานแค่ไหน
สามารถหยุดยาเพร็พ (PrEP)ได้ เมื่อไม่มีแนวโน้มจะมีพฤติกรรมเสี่ยงแล้ว โดยจะต้องกินยาเพร็พจนถึง 7 วัน หลังความเสี่ยงครั้งสุดท้าย และก่อนหยุดกินทุกครั้งต้องตรวจเลือดเพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการติดเชื้อ
ขั้นตอนการรับเพร็พ (PrEP)
ก่อนการรับยาเพร็พ (PrEP) ผู้รับยาจะต้องมีการตรวจเลือดก่อนว่าไม่ได้ติดเชื้อเอชไอวีอยู่ก่อน กรณีมีเชื้ออยู่แล้วจะไม่สามารถใช้ยานี้ได้ เพราะ เพร็พ (PrEP) ใช้สำหรับผู้ที่มีผลเลือดเป็นลบหรือไม่มีเชื้ออยู่ในร่างกายเท่านั้น และจะมีการตรวจอื่น ๆ ได้แก่ ตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ รวมถึงตรวจหาค่าตับและไต ว่าทำงานได้ดี พอที่จะรับยาหรือไม่ หากแพทย์พิจารณาว่าร่างกายสามารถรับยาได้ จึงจะจ่ายยาให้
เพร็พ (PrEP) กับ เป๊ป (PEP) แตกต่างกันอย่างไร ?
| เพร็พ (PrEP) | เป๊ป (PEP) |
| ทานก่อนมีเพศสัมพันธ์ 7 วัน | ทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีความเสี่ยง |
| ทาน “ก่อน” สัมผัสเชื้อ | ทาน “หลัง” สัมผัสเชื้อ |
| ทานวันละ 1 เม็ด ทุกวันให้ตรงเวลา | ทานวันละ 1 เม็ด ต่อเนื่อง 28 วัน |
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
- ไวรัสตับอักเสบซี (HCV) สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคตับแข็งและมะเร็งตับ
- วัคซีนมะเร็งปากมดลูก ผู้ชายฉีดได้ไหม
เพร็พ (PrEP) ป้องกันได้แค่เอชไอวี ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆได้ จึงยังจำเป็นต้องใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ
